Nederland heeft een van de strengste abortuswetten in de Europese Unie

Hoe zien de abortuswetten in de Europese Unie er uit en hoe scoort Nederland in vergelijking met andere landen? Het Fiom [1]  heeft een overzicht gemaakt van de regels voor abortus in Europese landen [2].  In het overzicht staat een treurige conclusie: Nederland heeft één van de strengste abortuswetten in de EU. 

Abortus in het wetboek van strafrecht
Het Fiom gebruikt in het overzicht vijf kenmerken van de abortuswetten. Het eerste kenmerk kijk naar  of abortus verboden is in het Wetboek van Strafrecht. Negen EU landen hebben dat verbod. Één van die landen is Nederland. De andere achttien landen hebben dat verbod niet. 

Bij de landen die het verbod hebben vallen twee landen extra op: Malta en Polen. Malta heeft een totaalverbod op abortus en Polen heeft zo’n strenge regels dat abortus bijna niet kan en in de praktijk ook niet gebeurt. 

Tot wanneer mag abortus worden uitgevoerd
Er is één kenmerk dat het Fiom gebruikt dat niet zo gemakkelijk is in de indeling. Dat is de vraag tot hoe lang abortus mag worden uitgevoerd. In bijna alle landen is abortus eigenlijk alleen toegestaan in de eerste drie maanden van de zwangerschap. In Nederland ligt de grens in de pratijk bij 22 weken, maar in de abortuswet is het 24 weken. Het is ook duidelijk dat landen die de drie maanden grens gebruiken uitzonderingen daarop maken. Bijvoorbeeld als het leven van de vrouw in gevaar is of bij zeer ernstige aangeboren afwijkingen van een toekomstig kind. Dit kenmerk gebruiken we daarom niet. 

De landen met een verbod – zoals Nederland, maar niet Malta en Polen – hebben daarop een wettelijke uitzondering gemaakt.  Die uitzondering zorgt ervoor dat abortus door artsen wel mag van de wet. Maar dan moet er wel voldaan zijn aan de in de wet opgeschreven voorwaarden. 

Het gaat om drie voorwaarden. Het kan zijn dat de vrouw in een ‘noodsituatie’ moet zijn door de zwangerschap. Verder kan er sprake zijn van een verplichte periode van nadenken over de abortus. Het kan ook verplicht zijn om voorlichting te geven. Een land dat alle drie de voorwaarden stelt is strenger dan een land met twee, een of geen voorwaarden (zie het schema voor welke voorwaarden in welk land gelden). Nederland vormt samen met Portugal de twee landen waar aan alle drie deze voorwaarden moet zijn voldaan. Streng dus.

Het overzicht van het Fiom maakt ook duidelijk dat landen met geen verbod op abortus soms wél voorwaarden stellen.  Ook hier zie je weer het verschil tussen drie, twee, een of geen voorwaarden. 

Een treurige conclusie
Hoe scoort Nederland dus? Verrassend slecht: samen met Portugal staat Nederland op de derde plaats achter Malta en Polen van de strengste abortuswetten. Terwijl het lijkt alsof Nederland progressief is in vergelijking tot andere landen.

In een schema (zonder Malta en Polen) van het meest naar het minst streng 

Meer info en bronnen
1. Fiom is een organisatie met veel deskundigheid over ongewenste zwangerschap, vragen over relaties tussen mensen en adoptie.
2. https://fiom.nl/ongewenst-zwanger/abortus/abortus-europa