Ik ben ongewenst zwanger en wil een abortus, wat nu?

Ongewenst zwanger worden is iets wat veel mensen overkomt. Misschien wil je geen kind, wil je nu geen kind óf wil je geen kind van degene van wie je zwanger bent geworden. Je kan er dan voor kiezen om de zwangerschap te stoppen. Dit heet een abortus. Maar hoe werkt dat precies? En waar kan je terecht? In dit artikel vertelt Ava je hier meer over.

Ongewenst zwanger, wat nu?
Je bent ongewenst zwanger: je wilt geen kind, je wilt nu geen kind of je wilt geen kind van degene van wie je zwanger bent geworden. Ongewenst zwanger worden is iets wat veel mensen overkomt. Je hoeft je er niet over te schamen. Praat erover met mensen die je vertrouwt, maar uiteindelijk ben jij degene die een beslissing moet nemen.

Als je ongewenst zwanger bent kan je beslissen om de zwangerschap te stoppen. Dit heet een abortus. Anderen kiezen om de zwangerschap niet af te breken en te behouden. Dan krijg je een kind dat je moet opvoeden. Slechts een enkeling kiest voor opvoeding door pleegouders of voor adoptie.

Vind je de keuze moeilijk? Je kunt dan met je huisarts praten. Een arts of verpleegkundige in een abortuskliniek kan je ook helpen. Een betrouwbare website over hulp bij het maken van een keuze is: https://www.infopuntonbedoeldzwanger.nl/ik-zoek-hulp.

Weet dat er ook veel onbetrouwbare website zijn, die je ervan proberen te overtuigen dat abortus een slechte keuze is.

Waar kan ik naar toe voor een abortus?
Als je kiest voor een abortus, kun je direct een afspraak maken in een abortuskliniek. Je hebt hiervoor geen doorverwijzing van je huisarts nodig. Alle artsen en verpleegkundigen waarmee je over de abortus praat, hebben beroepsgeheim. Ze mogen aan niemand doorvertellen dat jij zwanger bent of (misschien) een abortus wil. Ook niet aan je vriend of je ouders.

Een klein aantal huisartsen verstrekken wel de abortuspil voor de overtijdbehandeling. Je hoeft dan dus niet naar de abortuskliniek. Je mag alleen dan niet meer dan 16 dagen over tijd zijn.

Voor een abortus hoef je niet te betalen en er wordt ook geen rekening naar je zorgverzekering gestuurd. Neem wel je identiteitsbewijs en je zorgpasje mee. Voor mensen zonder Nederlandse zorgverzekering en mensen die niet legaal in Nederland zijn, wordt abortus niet altijd vergoed.

Tot 2023 gold er een bedenktijd van 5 dagen voordat je in een abortuskliniek behandeld kon worden als je meer dan 16 dagen over tijd was. Vanaf 1 januari 2023 is deze bedenktijd vervallen en kun je direct behandeld worden.

Het gesprek
In de abortuskliniek krijg je eerst een gesprek met een abortus-verpleegkundige of arts. In dit gesprek worden er verschillende vragen gesteld, zoals waarom je de zwangerschap wilt stoppen, hoe jij dit beleeft, hoe lang je denkt zwanger te zijn, of je anticonceptie gebruikt hebt, en of je gedachten hebt over anticonceptie na afloop van de behandeling. In het gesprek mag je ook zelf vragen stellen. Als je het er moeilijk mee hebt, wordt er met je meegedacht.

Een deel van het gesprek is zonder je partner of ouders. Zo krijg je dan kans om te vertellen als jij een andere mening of wensen hebt dan je partner of je ouders. Ook kun je melden als er sprake is van onvrijwillige seks of een andere situatie waarin je dwang ervaart.

Als het goed is, krijg je informatie over voor- en nadelen van een echo. Deze informatie wordt niet altijd gegeven. Afhankelijk van hoever je zwanger bent, krijg je informatie over de mogelijkheden om je zwangerschap te stoppen.Uiteindelijk moet jij een beslissing nemen die goed voor jou is en die bij jou past.

De echo
Een echo is een apparaat waarmee de verpleegkundige of arts naar je zwangerschap kijkt. Dit kan via je onderbuik. Met een echo via de vagina (schede) kun je een heel kleine zwangerschap beter zien. Als je nog maar heel kort over tijd bent, is een zwangerschap met een echo nog niet te zien. Met een echo wordt gecontroleerd of je even ver zwanger bent als past bij je het begin van je laatste menstruatie en bij het tijdstip waarop je denkt dat je zwanger bent geworden.

Je moet toestemming geven voor het maken van een echo, net als voor elk ander medisch onderzoek. Denk van tevoren na of je een echo wilt hebben, en of je de echo ook wilt zien. Je kunt ook vragen om een afdruk om mee naar huis te nemen.

De methodes
Er zijn twee manieren om je zwangerschap te stoppen. Je kunt het zelf doen met pillen: dat heet een medicamenteuze behandeling. Of je kunt het laten doen door een arts: deze zuigt dan via een dun slangetje de baarmoeder leeg. Dit wordt een zuigcurettage genoemd, of een vacuümaspiratie. Als je dat wilt, kun je ook een spiraaltje direct aan het einde van deze behandeling laten plaatsen.

Een overtijdbehandeling vindt plaats voordat je 17 dagen over tijd bent. Ben je 17 dagen of meer overtijd, dan heet het een abortus. Beide behandelingen kunnen met pillen of een curettage.

Medicamenteuze abortus.
De ‘abortuspil’ bestaat uit twee soorten medicijnen. De eerste heet mifepriston, deze krijg je in de kliniek. Het tweede medicijn heet misoprostol, deze pil neem je thuis in. De pillen veroorzaken krampen en bloedverlies. Je zwangerschap komt dan via je vagina naar buiten, net als een miskraam. Het is verstandig pijnstillers te gebruiken.

Een hele vroege medicamenteuze abortus, als je nog maar heel kort over tijd bent, heet een VEMA. Dit is een afkorting van een Very Early Medical Abortion. De zwangerschap is dan nog te klein om op de echo te zien. Je kunt niet bij alle abortusklinieken voor een VEMA terecht.

De meeste abortusklinieken in Nederland schrijven medicamenteuze abortus alleen voor tot 9 weken. In het buitenland gebeurt dit ook als je wat verder zwanger bent. Zoals eerder vermeld schrijven enkele huisartsen tot 17 dagen overtijd ‘de abortuspil’ als ‘over tijd behandeling’. Eind 2022 heeft de Eerste Kamer ingestemd met een nieuwe wet. Daarmee mogen huisartsen tot 9 weken de abortuspil voorschrijven. Het zal nog even duren voordat zij dit daadwerkelijk mogen doen. Niet alle huisartsen zijn hiertoe bereid.

Zuigcurettage of vacuüm aspiratie
Deze behandeling is mogelijk als de zwangerschap in de baarmoeder zichtbaar is. Dit is meestal wanneer je vanaf ruim een week over tijd bent. Alle abortusklinieken doen deze behandeling tot je 13 weken zwanger bent.
Je kunt kiezen voor plaatselijke verdoving. De arts brengt dan een spreider in je vagina en daarna wordt de baarmoedermond verdoofd. De zwangerschap wordt door middel van een dun zuigbuisje via de vagina uit de baarmoeder weggezogen.

In de meeste klinieken kan je ook vragen om een ‘roesje’. Je slaapt dan een beetje tijdens de behandeling. Een behandeling met een roesje is meestal niet op alle dagen beschikbaar, dus informeer van tevoren als je dit wilt.

Abortus na 13 weken zwangerschap
Abortus in abortusklinieken is tot 22 weken zwangerschap mogelijk, in ziekenhuizen tot 24 weken. In abortusklinieken wordt de baarmoeder met instrumenten en een zuigbuis leeggemaakt. Dit gebeurt tijdens een roesje. Niet alle abortusklinieken doen deze behandeling.

Ziekenhuizen bieden na 13 weken alleen medicamenteuze abortus aan. Het zijn meestal mensen met een afwijkende foetus die hiervoor kiezen. De medicijnen veroorzaken krampen en bloedverlies, net als bij een medicamenteuze abortus voor 9 weken. De foetus en de placenta komen dan via de vagina naar buiten. Vaak is extra pijnstilling nodig.

Na afloop
Nadat je bent bijgekomen van een curettage kun je snel naar huis. Na een curettage houdt het bloedverlies meestal binnen twee weken op, na een behandeling met medicijnen duurt dit vaak langer. Als je je goed voelt, kun je snel weer je dagelijkse werkzaamheden hervatten. Als je dat zelf wilt, krijg je een afspraak voor nacontrole. Bij een nacontrole kun je nog vragen stellen als je die hebt. Niet iedereen heeft daar behoefte aan.

Bij het medicamenteus eindigen van je zwangerschap is het belangrijk dat je controleert of de zwangerschap echt gestopt is. Soms kan je bloedverlies en krampen ervaren, terwijl de zwangerschap toch niet naar buiten is gekomen. Doe daarom altijd een zwangerschapstest 3 of 4 weken na een behandeling met medicijnen. Bij een vacuüm behandeling controleert de arts al tijdens de behandeling of de zwangerschap goed is afgebroken.

Na afloop van een abortus zijn allerlei gevoelens normaal. Voorbeelden zijn: een gevoel van opluchting dat het achter de rug is, boosheid of verdriet dat jou dit moest overkomen, verdriet van verlies of gevoelens van rouw, blijdschap dat je weer verder kunt met je leven, of zorgen over je relatie. Deze gevoelens kunnen elkaar ook afwisselen. Dat is normaal. Angst voor spijt wordt nogal eens genoemd, maar de ervaring leert dat heel weinig mensen spijt hebben van een abortus als zij een zorgvuldige beslissing hebben genomen.

Vragen?
Wil je nog meer lezen over abortus? Dat kan op deze websites:
https://fiom.nl/ongewenst-zwanger/abortus
https://www.ngva.net/vragen

Keuzehulp
Voor sommige mensen is abortus een moeilijke keuze, voor anderen helemaal niet. Twijfel je over je keuze? FIOM heeft een keuzehulp: https://fiom.nl/ongewenst-zwanger/zwanger-wat-nu

Je kan ook bellen met iemand van FIOM: https://fiom.nl/over-fiom/contactgegevens of https://www.infopuntonbedoeldzwanger.nl/

Demonstranten
Bij sommige klinieken zijn er demonstranten die mensen met een abortusverzoek lastigvallen. Wil je liever niet alleen naar een kliniek? Dan kan je een abortusbuddy aanvragen op: www.samennaardekliniek.nl

Hulp na abortus?
Als je behoefte hebt om na je abortus met iemand te praten, of er meer over wilt lezen, dan kun je terecht bij het FIOM: https://fiom.nl/ongewenst-zwanger/abortusverwerking/hulp-verwerking