Door: Janne Huijgens en Nadia Nan, stagiaires Ava
07 apr 2023 | 5 minuut leestijd
Het is vandaag Wereldgezondheidsdag. De World Health Organization heeft 7 april uitgeroepen om jaarlijks aandacht te vragen voor gezondheid wereldwijd. Op deze dag deelt Ava meer informatie over een aantal veelvoorkomende (chronische) ziektes die mensen met een baarmoeder kunnen ervaren, namelijk endometriose, adenomyose, PCOS, PMS en PMDD.
In dit artikel gebruiken we het woord menstrueren, daarmee bedoelen we ook wel ongesteld zijn. Het woord ‘ongesteldheid’ gebruiken we niet omdat we vinden dat het niet neutraal is. Ongesteld betekent, naast bloed verliezen, namelijk ook ‘niet in orde’ of ‘flauw en slap’ (1) en niet alle mensen met een baarmoeder herkennen zich hierin. Daarom gebruikt Ava ‘menstruatie’ om dit te omschrijven.
Endometriose
Mensen met endometriose kunnen hun menstruatie als heel pijnlijk ervaren. De pijn komt door slijm dat lijkt op baarmoederslijmvlies, wat buiten de baarmoeder groeit op bijvoorbeeld de eierstokken. Je kan last hebben van buikpijn, maar bijvoorbeeld ook misselijkheid en hoofdpijn. Verder kan je sterkte pijn ervaren in delen van het lichaam rondom de onderbuik, en kunnen seks of poepen extra vervelend voelen. Het is belangrijk dat endometriose gediagnosticeerd wordt, zodat er iets kan worden gedaan aan de klachten. (2)
Adenomyose
Adenomyose is een vorm van endometriose. Menstrueren wanneer je adenomyose hebt kan ook worden ervaren als zeer pijnlijk en kan samengaan met veel bloedverlies. Er groeit bij mensen met adenomyose baarmoederslijmvlies in de baarmoederspier. (5)
Endometriose en adenomyose lijken op elkaar, maar zijn niet hetzelfde. Bij endometriose groeit slijmvlies buiten de baarmoeder, en bij adenomyose groeit dit slijm binnen de baarmoeder. (6)
PCOS
PCOS is de afkorting voor polycysteus-ovariumsyndroom. Wanneer iemand PCOS heeft, is de eisprong onregelmatig of niet aanwezig. Bij de meeste mensen met een baarmoeder groeit er een blaasje in de eierstok. Daarin zit een eicel, en wanneer het blaasje knapt, vindt de eisprong plaats. Mensen met PCOS hebben meerdere blaasjes, maar deze groeien niet goed en knappen niet altijd, waardoor een onregelmatige eisprong ontstaat. (7)
PMS
PMS is de afkorting voor Premenstrueel syndroom. Bijna alle vrouwen merken vlak voor hun ongesteldheid dat er sprake is van hoofdpijn, gevoelige borsten of stemmingswisselingen. Dit zijn normale klachten. Maar als deze klachten zo erg zijn dat je niet meer goed kan functioneren, kan het zijn dat je PMS hebt. (10)
Als je klachten niet minder worden wanneer je gezonder leeft, kan je ervoor kiezen om de anticonceptiepil te gebruiken.
PMDD
PMDD staat voor ‘premenstrual dysphoric disorder’. Net als bij PMS is het een cyclische, hormonale aandoening. De klachten starten in de dagen voor de menstruatie en eindigen met of tijdens het bloeden. Bij PMDD zijn de klachten veel heftiger dan bij PMS. Mensen met PMDD kunnen last hebben van sterke stemmingswisselingen, en ervaren soms ernstige depressieve gevoelens en angst. (11)
Naar deze aandoeningen is vaak nog weinig onderzoek gedaan en er is dus nog weinig over bekend. Zo is het onduidelijk hoe endometriose, adenomyose, PCOS en PMDD ontstaan. Het is belangrijk dat er in de toekomst meer onderzoek gedaan wordt naar (chronische) ziektes die met de baarmoeder te maken hebben, zodat mensen met klachten beter geholpen kunnen worden.
Hormonale anticonceptie kan helpen bij het verlichten van de klachten van aandoeningen aan de baarmoeder of hormonen. Bij endometriose en adenomyose zorgt anticonceptie met progesteron, zoals de hormoonspiraal, prikpil, hormoonstaafje, en de minipil, voor minder groei van het slijmvlies. Hierdoor kan de pijn minder worden. Bij PMDD en PMS kan het effect van de anticonceptiepil op de hormoonschommelingen zorgen voor een vermindering van de klachten en een beter gevoel. Het gebruik van de anticonceptiepil kan bijvoorbeeld helpen als je last hebt van PCOS. Bij PCOS is er verminderde afvoer of geen van bloed en cellen. Gebruik van de anticonceptiepil helpt bij het verdunnen van het baarmoederslijmvlies, waardoor cellen en bloed mogelijk beter afgevoerd kunnen worden.
Herken je je in één van deze aandoeningen? Of ervaar je extreme klachten rond of tijdens je menstruatie? Het kan fijn zijn om dit samen met je huisarts te bespreken.
Bronnen en meer lezen
Bij Ava vind je betrouwbare informatie over abortus en anticonceptie. We luisteren naar hoe jij je voelt over een abortus. We zorgen dat beleidsmakers ook luisteren naar jouw wensen. En we spreken ons uit. Over keuzevrijheid en meer begrip voor vrouwen die een zwangerschap afbreken.
Ava informeert
Ava luistert
Ava spreekt
Bij Ava vind je betrouwbare informatie over abortus en anticonceptie. We luisteren naar hoe jij je voelt over een abortus. We zorgen dat beleidsmakers ook luisteren naar jouw wensen. En we spreken ons uit. Over keuzevrijheid en meer begrip voor vrouwen die een zwangerschap afbreken.
Ava informeert
Ava luistert
Ava spreekt
Nog geen opmerkingen
Wil jij ook reageren? Lees hier onze gedragscode
Wil je meepraten? Word dan Gratis lid
ben je al lid? log dan in om te reageren